Ania Chraniuk & Kasia Dujanowicz

Superwizja jest procesem celowym. Coach pracuje nad obszarem, który jest dla niego w danym momencie istotny. Zatem w jakich obszarach możemy pracować?

Superwizja jest metodą od lat z powodzeniem stosowaną w psychologii, terapii, mentoringu. W tych też dziedzinach jest ona jasno określona i sformalizowana. Superwizja w coachingu jest jednak stosunkowo nową dziedziną i szczerze mówiąc przed rokiem 1994 trudno w literaturze przedmiotu znaleźć poważne publikacje. Dziś superwizja w coachingu staje się jednym z wymagań formalnych dla ukończenia certyfikacji ICF, pojawiają się próby jej sformalizowania dla coachów.

Czym zatem jest superwizja?

W coachingu ze względu na charakter prowadzonych przez coacha działań ma ona swoją specyfikę. Przede wszystkim rozumiana jest jako pewien proces, proces ciągłego uczenia się, rozwoju i samodoskonalenia coacha. Nie jest to jednorazowa interwencja, ale forma pracy, która ma towarzyszyć coachowi przez jego całą karierę zawodową. Jest ona bowiem formą profesjonalnej pomocy coachowi, ma różne formy, pracuje w oparciu o różne modele, ma swoje ramy i wymagania, różne są jej rodzaje. Najważniejsze jednak w jej rozumieniu jest to, że właściwie każdy praktykujący coach powinien jej podlegać, bowiem ona weryfikuje to jak pracuje, jakie coach ma kompetencje, umiejętności, jak radzi sobie podczas swojej pracy i czy zawsze sobie radzi. Po co to wszystko? No właśnie po to, aby jak najlepiej wspierać klienta, aby pamiętać o zasadach, kodeksie etycznym, aby nie zagubić się w gąszczu uczuć, emocji, dylematów, przekonań naszych i naszych klientów.

Superwizja według Alfreda Kadushin (1992) dzieli się na:

1. Administracyjną – skupia się na prawidłowym, skutecznym i właściwym wdrażaniu polityki i procedur;
2. Edukacyjną – która ma na celu poprawę morali i zadowolenia z pracy;
3. Pomocy – polegającą na rozwoju wiedzy, postaw i umiejętności niezbędnych do pracy.

Brigid Proctor (1987) pisze o superwizji:

1. Normatywnej –  skupia się na utrzymaniu standardów zawodowych i zarządzania;
2. Formującej – polegająca na wsparciu i zmniejszaniu stresu;
3. Odnawiającej – w której istotą jest rozwój wiedzy i umiejętności.

P. Hawkins i N. Smith odnajdujemy superwizję:

1. Jakościowa – poprzez odniesienie pracy coacha/mentora do kodeksu etycznego i zestawu zasad pracy profesjonalnej
2. Rozwojowa – poprzez udzielenie superwizowanemu przez superwizora feedbacku w celu rozwijania jego umiejętności, przekazania wiedzy i kształtowania u niego prawidłowej postawy profesjonalnej
3. Odświeżająca – poprzez wysłuchanie w atmosferze poufności i przychylności superwizor daje coachowi/mentorowi okazję do wypowiedzenia na głos ważnych dla siebie spraw, uzyskania wsparcia i możliwości konfrontacji z nie zawsze uświadomionymi kwestiami, z osobistym ustosunkowaniem, wątpliwościami i chwilami niepewności.

Metodyka CoachWise – H. Shmidt, wyróżnia superwizję:

1. Normatywna – dotyczy pracy nad konkretnymi umiejętnościami coachingowymi, pozwala coachom na przestrzeganie wymagań związanych z wykonywanym zawodem, zapobiega popełnianiu błędów – pracy niezgodnej z kodeksem etycznym, ale też wskazuje na profesjonalizację zawodu –  weryfikuje nałożone ramy wynikające z uzyskanej certyfikacji/akredytacji, by mieć pewność, że praca coacha wykonywana jest na najwyższym poziomie.
2. Rozwojowa – dotyczy wsparcia coacha w jego rozwoju zawodowym. Rozwój ten może dotyczyć różnych obszarów profesjonalnego funkcjonowania coacha. To coach decyduje, które z zagadnień wymagają wsparcia oraz profesjonalizacji i to wybrane przez niego zagadnienia podlegają superwizji. Jest ona procesem interaktywnym i twórczym. Coach musi być gotowy na taki rodzaj superwizji – musi mieć w sobie otwartość na zmiany, na intensywną pracę – musi być szczery i zaangażowany. Superwizja rozwojowa, u świadomych coachów wynika często z potrzeby samorozwoju i chęci profesjonalizacji swojej pracy.
3. Problemowa – jej celem jest analiza trudnych przypadków z jakimi w swojej pracy zetknął się coach. Służy rozwiązaniu problemu – przepracowaniu go, ale też zrozumieniu, co przyczyniło się do jego powstania, co go determinuje, a idąc dalej znalezienie sposobu na jego rozwiązanie. Podczas tego rodzaju superwizji superwizor pomaga zrozumieć coachowi co jest w tych sytuacjach trudnego, jakie kryją się pod przerabianym zagadnieniem wartości, wewnętrzne przekonania coacha, które wpływają w określony sposób na efektywność pracy coacha z klientem.